Rahim İçi Aşılama (IUI) ve Tüp Bebek (IVF)

Operasyon Açıklaması
Aşılama ve İnseminasyon Arasındaki Fark Nedir?
Aşılama (İnseminasyon), bir sperm hücresinin ince bir kateter yardımıyla rahim içine yerleştirilmesi işlemidir. Çiftlerden hiçbirinde kısırlık sorunu olmadığı durumlarda bu tedavi yöntemi tercih edilir. Sağlıklı spermlerin fallop tüplerine ulaşma miktarı arttıkça, gebelik şansı da yükselir. Aşılama yöntemi, erkeklerde düşük sperm sayısı veya kalitesi ya da açıklanamayan infertilite durumlarında tercih edilebilecek etkili tedavilerden biridir. Sadece erkek kaynaklı infertilite durumlarında aşılama uygun bir yöntem değildir. Kadınlarda endometriozis gibi çeşitli hastalıkların neden olduğu kısırlık durumlarında da aşılama tedavisi düşünülebilir. Rahme enjekte edilen sperm, fallop tüplerine ulaşarak döllenmeyi sağlar. Sonuç olarak gebelik oluşur. Aşılama sayesinde spermin yumurtaya ulaşma mesafesi azaltılır ve sperm hücrelerinin daha hızlı bir şekilde yumurtaya ulaşması sağlanır. Aşılama oldukça basit bir işlemdir ve diğer tamamlayıcı tedaviler kadar başarılı olabilir. Aşılama sonrası gebelik şansı önemli ölçüde artar. Ancak her bireyin vücut yapısı farklı olduğu için aşılama %100 başarı garantisi vermez. Aşılama işleminin bir diğer avantajı da basit ve kısa sürmesidir. Tüm işlem yaklaşık 10 dakika sürer ve çiftler kısa bir dinlenmeden sonra evlerine dönebilirler. Bazı durumlarda yumurta kalitesini artırmak için ek ilaçlar gerekebilir.

Aşılama ve İnseminasyon Arasındaki Fark Nedir? İşlem Nasıl Uygulanır?
Aşılama, oldukça basit bir işlemdir. Öncelikle, kadının yumurta gelişimi tabletler veya enjeksiyonlarla desteklenir. Foliküller bu şekilde yumurta üretir. Bu yumurtalar yaklaşık 17-20 mm boyutuna ulaştığında çatlatma iğnesiyle olgunlaştırılır. Laboratuvarda temizlenen spermler, rahme enjekte edilir ve döllenme beklenir. Aşılama öncesinde baba adayından alınan sperm örnekleri laboratuvarda hazırlanır. Sperm alındıktan sonra bu hazırlık aşaması 1 saat içinde tamamlanmalıdır. Ağrıya neden olabilecek kimyasallar ilk olarak laboratuvarda yıkanır, böylece gebelik şansı artırılır. Ardından spermler santrifüj edilir ve en aktif olanlar toplanır. Yaklaşık 1 cc yoğunlaştırılmış sperm elde edilir. Bu işlem yaklaşık 2 saat sürer. Kateter adı verilen ince bir tüple spermler vajina ve rahim ağzından geçerek rahme yerleştirilir. Bu işlem, kadınlar için smear testine benzer. Aşılamadan sonra sırt üstü yatılarak 15-45 dakika dinlenilmesi önemlidir. Bu süre, spermlerin yumurtaya ulaşması için kritiktir. Sonrasında normal yaşantınıza geri dönebilirsiniz.

Aşılama Sonrasında Ne Olur?
Aşılamanın zamanlaması, başarısı açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle “çatlatma iğnesi ne zaman yapılır?” ve “aşılama ne zaman yapılır?” gibi sorular kritik hale gelir. Aşılama sonrası süreç de önemlidir. İlk aşılamadan sonra hafif lekelenmelerin görülmesi oldukça normaldir. Vajina ve rahim ağzındaki hassas dokuların tahriş olması nedeniyle aşılama sonrası birkaç gün lekelenme görülebilir. Bu durum, aşılama işleminin başarısız olduğu anlamına gelmez. Aşılamadan 7-11 gün sonra kanama meydana gelebilir. Yumurtanın rahim duvarına yerleşmesiyle oluşan bu kanama yaklaşık üç gün sürer. Eğer kanama devam ederse veya kramplar ortaya çıkarsa, aşılama işlemini yapan uzman doktora başvurulmalıdır. Ancak bu durum nadirdir. Eczaneden alınan gebelik testlerinin güvenilir sonuç vermesi için aşılama sonrası en az iki hafta beklenmelidir. Erken yapılan testler genellikle yanıltıcı olabilir. HCG gibi ovulasyon tetikleyici ilaçlar kullanılmışsa, testler yanlış pozitif sonuç verebilir.

Aşılamanın Başarı Oranı Nedir?
Aşılama başarı oranı çeşitli faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kadının yaşı, infertilite nedeni, hormonal ilaç kullanımı gibi birçok faktör aşılama başarısını etkiler. Bu nedenle kesin bir başarı oranı vermek zordur. Bu koşullara bağlı olarak aşılama ile gebelik şansı %10 ile %30 arasında değişir. Yaygın olarak kabul edilen başarı oranı ise %20 civarındadır. Rahme enjekte edilen sperm hücrelerinin miktarı da başarı oranını etkiler. Enjekte edilen hücre miktarı arttıkça aşılama başarısı da artar.

Aşılama Süreci Nasıl Başlar ve Sonlanır?
Çiftler, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içinde doğal yollarla hamile kalamazlarsa, infertilite teşhisi konur ve aşılama süreci başlar. Aşılama süreci yaklaşık 15 gün sürer. Anne adayına 2-3 kez ultrason yapılır ve yumurta üretimini destekleyen ilaçların etkileri takip edilir. Çatlatma iğnesi uygulanarak vücut gebeliğe hazırlanır. Laboratuvarda yıkanan sperm hücreleri kateter yardımıyla rahme yerleştirilir. 1 cc yoğunlaştırılmış spermde 5 milyon veya daha fazla aktif sperm hücresinin bulunması, tedavinin başarısını artırır.

Aşılamanın Başarılı Olması İçin Ne Yapılmalı?
“Aşılama nasıl başarılı olur?” sorusuna net bir cevap vermek zordur. Aşılama, doğal gebeliği kolaylaştıran bir yöntemdir ve bu nedenle aşılama sonrası ekstra bir işlem gerekmez. Aşılama sonrası yaklaşık 45 dakika dinlenmek ve iki gün cinsel ilişkiden kaçınmak yeterlidir.

Başarısızlık Durumunda İkinci Aşılama İçin Ne Kadar Beklenmeli?
Aşılama tedavisinin başarı oranı düşüktür, bu nedenle ilk denemede başarısızlık yaygındır. İlk deneme başarısız olursa, bir sonraki ay ikinci bir deneme yapılabilir. Ovulasyon tetikleyici ilaçlar düşük dozda verildiğinden sağlığa olumsuz bir etkisi yoktur. Ortalama üç başarısız aşılama denemesinden sonra tüp bebek tedavisi önerilir. Ancak çiftler üç denemenin ardından da aşılama yöntemini tekrar deneyebilirler. Gebelik sağlanana kadar 6 aşılama denemesi yapılabilir. Bu nedenle çiftler, ilk aşılama tedavisi başarısız olduğunda umutsuzluğa kapılmamalıdır.